Wraz z początkiem roku szkolnego 2010/2011 na oświatowej mapie Gminy
Trzciana zaszły dwie zmiany. Rozpoczęła działalność Szkoła Muzyczna I Stopnia z
rekordową - jak na pierwszy rocznik - ilością uczniów. Ale 1 września 2010 roku nie
zabrzmiał dzwonek i nie rozpoczęły się zajęcia w innej placówce oświatowej - w
zlokalizowanej w najmniejszej wiosce gminy - Rdzawie - Publicznej Szkole Podstawowej, w
której do tej pory istniały klasy 0 - III. W ostatnich latach organem prowadzącym tę
placówkę było Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Rdzawa. Właściwie cała historia tej szkoły
- to nieustanna walka o utrzymanie placówki, w której uczyło się coraz mniej dzieci. Z
tego właśnie powodu Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Rdzawa podjęło decyzję o likwidacji
szkoły.
Przypominamy historię rdzawskiej szkoły i spróbujemy dowiedzieć
się, jaki los czeka opuszczone pomieszczenia.
Czesław Blajda w książce pt. "Żegocina dawna i współczesna"
podaje, że osobna szkoła w Rdzawie powstała w 1911 roku i mieściła się w wynajętym
domu. Za rok przypadłby więc piękny jubileusz 100-lecia szkoły. Ale miejscowe,
rdzawskie źródła podają nieco inną wersję tego wydarzenia. Wg nich szkołę w
Rdzawie założono w 1899 roku. Pierwszym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem był w
niej Klimek. Nie istniał budynek szkolny. Uczono się w wynajętej izbie u Agaty
Kubacklej. Ale jej dom spalił się w 1914 r. Przez I wojnę św. nauki wcale nie było.
Po wojnie izba szkolna mieściła się u różnych gospodarzy: Mateusza Króla,
Musialskiego, Jakuba Króla.
Od roku1930 uczyła w Rdzawie Teresa Hargesheimerowa. Do szkoły,
która mieściła się w domu Agaty Kubackiej, uczęszczało 60 uczniów. W r. szk.
1937/38 w 1-klasowej Publicznej Szkole w Rdzawię uczyło się 4 - oddziały (I -16
dzieci, II - 7, IIl -10, IV -5) .W szkole działało koło PCK. sklepik, biblioteka.
Nauczycielką była wówczas H. Skrzymilkowa.
8 maja 1945 r. obowiązki nauczyciela szkoły w Rdzawie objęła Julia
Synowiec. Szkoła mieściła się teraz w budynku dworskim, który w kwietniu 1945 r.
przekazano na szkołę państwową. Znajdowała się tu jedna sala szkolna i mieszkanie
dla nauczyciela. W szkole uczyło się 54 uczniów. Dzieci z klas V i VI uczęszczały do
szkoły w Kierlikówce. Od września 1951 r. w rdzawskiej szkole uczył Tadeusz Szuba. Od
1wrześnbia 1952 r. podniesiono stopień organizacyjny szkoły na szkołę 6-klasową o
dwóch etatach. Nowym kierownikiem szkoły został Franciszek Orlicki, a od 1. IX.1954
Piotr Filipowski, który pracował tu razem z Józefą Stawarz.
W 1955 roku, z inicjatywy przewodniczącego Komitetu Rodzicielskiego
Błażeja Króla utworzony został komitet budowy nowej szkoły. Po wielu sporach udało
się jesienią 1955 r. wybudować fundamenty nowego budynku. W r.1957, w pięciu
łączonych klasach uczyło się w budynku podworskim 45 dzieci. Budynek groził
zawaleniem się, a budową nowej szkoły nadal trwała. Dopiero 22 kwietnia 1965 r. dzieci
mogły rozpocząć naukę w nowym budynku szkolnym.
Od 1956 r. kierownikiem tej szkoły był Aleksander Waligóra. To jego
i komitetu budowy jest zasługą, że tę szkołę wybudowano. Po reformie szkolnej, od 1
września 1965 r., były tu 4 klasy i 2 nauczycieli. W szkole i pięknym parku dworskim
przebywały natomiast kolejne turnusy koloni zuchowych i harcerskich.
W latach 70-tych spada w Rdzawie liczba narodzonych dzieci. Szkole
groziło zamknięcie. W r. szk. 1973/74 uczyło się tu w dwóch klasach łączonych już
tylko 29 dzieci. Od r. szk. 1974/75 szkoła w Rdzawie stała się Szkołą Filialną
Szkoły Podstawowej w Kierlikówce.
W grudniu 1984 r. utworzono w Rdzawie oddział przedszkolny podległy
SP w Kierlikówce. Pracowała w nim Małgorzata Dudziak. W roku 1985 rozpoczęła tu
pracę Małgorzata Gumulińska. We wrześniu 1988 r. udało się reaktywować w Rdzawie
klasę pierwszą, a w następnym także drugą. Zatrudniono drugą nauczycielkę - Janinę
Tworzydło. Staraniem kierowniczki szkoły - Małgorzaty Gumulińskiej - do budynku
doprowadzono gaz, a z funduszy Komendy ZHP z Tarnowa zmieniono pokrycie dachu z dachówki
na blachę.
W r. 1995 Szkoła Filialna w Rdzawie miała oddział przedszkolny i 3
oddziały szkolne: I - 11 uczniów, klasy łączone II+III - 6+4, IV-5 - razem 26 dzieci.
Kierownikiem szkoły została Lucyna Szpilka. W oddziale przedszkolnym pracowała
natomiast Maria Zdebska, a w szkole Małgorzata Gumulińska, Barbara Szumańska i na 1/2
etatu Barbara Burkowicz. Janina Tworzydło przebywała natomiast na urlopie wychowawczym.
Wszystkie panie posiadały średnie studia nauczycielskie (SN). Szkoła miała niewielką
kuchnię, wewnętrzne ubikacje, gaz, instalację wodną i ogrzewanie piecami kaflowymi.
Dzieci uczyły się w 5 salach. W szkole działało SKO i biblioteka szkolna. W budynku
szkolnym jest także mieszkanie dla nauczyciela (kuchnia, 2 pokoje - niestety
zagrzybione). Sprzątaczką była p. Szewczyk (1/2 etatu). Szkoła była słabo
wyposażona w sprzęt i pomoce.
Sytuacja ta z biegiem czasu ulegała jednak poprawie. Budynek przeżył
kolejne modernizację. Powiększył się, unowocześnił, wypiękniał. Pełnił już nie
tylko funkcję szkoły, ale także funkcje turystyczne. Piętro obiektu (poddasze stanowiło
bazę noclegową, dobudowano dużą salę mogącą pełnić rolę świetlicy i stołówki
oraz kuchnię.
W roku 2002 placówka, która wówczas funkcjonowała jako szkoła
filialna PSP w Kierlikówce została zlikwidowana i z dniem 31 sierpnia 2002 roku przestała
istnieć. Wtedy mieszkańcy wsi, nie godząc się to, w 2002 roku założyli
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Rdzawa, które przejęło od gminy prowadzenie szkoły. W
"zerówce" i klasach od I do III, uczyło się wtedy łącznie 20 dzieci.
Dyrektorką szkoły była pani Barbara Szumańska. W pracy pomagała jej pani Maria Łukasik.
Religii uczył ks. proboszcz z Kierlikówki Marek Wachowicz. Szkoła Podstawowa
Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Rdzawa miała status szkoły publicznej. Otrzymywała dotację,
zależną od ilości dzieci w szkole. Ale ta ilość pieniędzy nie w pełni wystarczała
na prowadzenie placówki, dlatego stowarzyszenie, które ma możliwość pozyskiwania
pieniędzy, musiało wspierać budżet szkoły własnymi środkami, pozyskanymi z różnych
programów, fundacji i sponsorów. Szkoła uzyskała takie środku w ramach programu
"Działaj lokalnie". Dzięki temu udało się urządzić i wyposażyć małą
pracownię komputerową, z 4 stanowiskami. W połowie czerwca 2005 r. kolejny komputer
szkoła uzyskała od Fundacji im. A. Urbańczyka.
Dzięki olbrzymiemu wysiłkowi działaczy Stowarzyszenia, któremu przewodził
Jerzy Dudek i bardzo dobrej współpracy z mieszkańcami wsi oraz poświęceniu
nauczycieli, szkoła funkcjonowała nadal. Organizowała szereg imprez integracyjnych
(Dzień Babci Dziadka, konkursy etnograficzne itd). Dzieci uczyły się w dwóch łączonych
oddziałach 0+I oraz II+III na jedną zmianę. Zmianie uległ status nauczycieli, którzy
nie byli zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela, ale Kodeksu Pracy. Musieli
przepracować więcej godzin pracy dydaktycznej - 24 godziny lekcyjne w etacie, a zarabiać
mniej.
W kolejnych latach liczba dzieci nadal malała i wreszcie 31 sierpnia
2010 roku została zamknięta. Z wielkim bólem w sercu Stowarzyszenie podjęło decyzję
o zamknięciu placówki. Pozostał piękny obiekt. Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Rdzawa, które
gospodarowało także w turystycznej części obiektu (od 2006 roku było tu Gminne
Centrum Turystyki, Rekreacji i Sportu i prowadziło "Zajazd pod Dębem), zrezygnowało
także z prowadzenia tej działalności. W tej sytuacji Rada Gminy i Wójt Gminy Trzciana
rozważają możliwość ogłoszenia przetargu na dzierżawę tego obiektu, który ma
bardzo dobrą lokalizację, świetne warunki dla organizowania czynnego wypoczynku.
Jak potoczą się dalsze losy tego obiektu, pokaze już niedługi
czas. Jedno stało się faktem. Rozdział w historii najmniejszej wioski gminy Trzciana
pt. "Szkoła w Rdzawie" dobiegł końca. Niestety. |
