CMENTARZ  WOJSKOWY  NR  309  w   TRZCIANIE

Cmentarz wojskowy nr 309 w Trzcianie - kwatera górna.

 
        Cmentarz wojskowy nr 309 w Trzcianie, to jeden z czterdziestu cmentarzy, które stały się miejscem ostatniego spoczynku żołnierzy walczących podczas I wojny światowej na terenie Okręgu Bochnia. To właśnie na tutejszych terenach w grudniu 1914 roku miała miejsce Operacja Łapanowsko - Limanowska, która zdecydowała o losach nie tylko tysięcy żołnierzy rosyjskich i austriacko - węgierskich, lecz również całego frontu galicyjskiego.

       Walki rozpoczęły się 2 XII. 1914 r. kiedy to Austro - Węgry zdecydowały się uderzyć na tereny obejmujące Łapanów i Bochnię, będące luką między nacierającą wzdłuż Wisły na zachód rosyjską 3 Armią Radko - Dmitriewa, a przebywającą na południe od Nowego Sącza 8 Armią gen. Brusiłowa. By sprostać nacierającym siłom rosyjskim dowództwo austro - węgierskie przerzuciło na teren walk 47 pruską dywizję piechoty.

Mapka Operacji Limanowsko - Łapanowskiej.

      Armia rosyjska początkowo stawiała zacięty opór wspieranym m.in. przez legionistów Piłsudskiego Austro - Węgrom. Dopiero 7 grudnia utworzona w okolicach Rajbrotu i Łapanowa linia obronna Rosjan padła. W kolejnych dniach szale zwycięstwa chyliła się, to na jedną, to na drugą stronę. 10 grudnia Rosjanie wprowadzili do walki dwa nowe korpusy, co pozwoliło im osiągnąć przewagę. Zdobyto wówczas m. in. Wzgórze w Gierczycach - Czyżyczce ( tzw. Łysa Kopa). Rosjanie jednak zdecydowali się przerwać działania. Przepuściwszy jeszcze jeden atak (na wzgórze Jabłonie) wycofali się. Odwrót wojsk rosyjskich spowodowany był zagrożeniem ze strony 3 armii gen. Borowicza, która posuwała się systematycznie na północ w kierunku tutejszych terenów walk. Tak oto zakończyła się zwycięska dla sił austro - węgierskich bitwa limanowska. Wiktoria ta, jakkolwiek miała ogromne znaczenie dla odnoszących na innych frontach klęski państw centralnych, pociągła za sobą tysiące ofiar. To właśnie żołnierze walczący na tych terenach w grudniu 1914 r. pochowani zostali w mogiłach na cmentarzach rozsianych w tutejszej okolicy.

Mapka dojścia do cmentarza.

     Cmentarz nr 309 znajduje się parafialnym położonym po lewej stronie drogi Trzciana - Leszczyna powyżej skrzyżowania dróg przy trzciańskim kościele. Zaprojektowany został podobnie jak reszta cmentarzy na tym terenie przez wiedeńskiego architekta por. Franza Starka. Składa się on z dwóch kwater. Ogółem obie kwatery są miejscem spoczynku 185 żołnierzy trzech narodowości: rosyjskiej (97), niemieckiej (52) i austriackiej (36). Cmentarz znajduje się w bardzo dobrym stanie. Jest zadbany i czysty. Obie kwatery są ogrodzone.

      Pierwsza z nich ozdobiona jest trójkątnym pomnikiem z niemieckim napisem o treści "Przybyliśmy z szarości dnia powszedniego, a przekroczyliśmy próg życia ukoronowani wawrzynem". W kwaterze tej znajdują się pruskie nagrobki oraz krzyże żeliwne. W dolnej części cmentarza oprócz grobów żołnierskich znajduje się pomnik ku czci poległego 5 września 1939 r. podchorążego Łukasiewicza.

Cmentarz wojskowy nr 309 w Trzcianie. Cmentarz wojskowy nr 309 w Trzcianie. Cmentarz wojskowy nr 309 w Trzcianie.
Kwatera dolna.

Część główna z tablica inskrypcyjną.

Fragment kwatery dolnej.

Praca semestralna z historii (2003 r.). Autorki: Natalia Odroniec i Natalia Kuska - LO w Żegocinie. Opieka naukowa: mgr Tadeusz Olszewski

wstecz.jpg (706 bytes)